Back to overview  

Patricia de Vries (gespreksleider)

×

Tue
18 Mar 2014

Felix & Sofie

Kijken, keek, bekeken

About

Aanvang: 20.00 uur / Zaal open: 19.30 uur
Entree: 5 / 4 euro (met kortingspas)

With

We begluren elkaar graag, tegenwoordig geholpen door de sociale media, en worden ook meer dan ooit bekeken met behulp van de priemende ogen van surveillance camera's, webcams en onze eigen beeldenstorm aan selfies en snaps. Bovendien trekken we er graag op uit, de hele wereld over, om de ander en het andere te bekijken. ‘Het van dichtbij te kunnen zien’, daar gaat het om. Maar wat betekent al dat kijken nu werkelijk? En wat zien we eigenlijk? Een avond over kijken, over hoe onze blik de wereld vormt en hoe beelden onze blik bepalen.

In een lijn met Maurice Merleau-Ponty stelt Ike Kamphof in haar boek Iedereen voyeur: kijken en bekeken worden in de 21e eeuw (2013) dat zien denken is met de ogen. In haar boek legt Kamphof nadruk op kijkrelaties: zien staat altijd in relatie tot het andere, de andere mensen, dieren en dingen waarmee we de wereld delen. Ook ons lichaam kijkt mee en is actief onderdeel van het waarnemen.

Wat kenmerkt de moderne westerse blik? Waarin verschilt deze bijvoorbeeld van de Marxistische blik? Dan is er natuurlijk degene die kijkt. Welk subjectbegrip gaat er schuil achter de blik van de jonge Romantici en hoe anders kijken we tegenwoordig tegen het subject aan? Zijn we met de opkomst van onder meer surveillance en sociale media onszelf en anderen anders gaan bezien? Een gesprek over de filosofie van het kijken.

Ruud Welten schreef een filosofie van het toerisme. In Het ware leven is elders(2013) doet hij een filosofisch zelfonderzoek. Hij laat zich daarbij gidsen door reizende denkers en schrijvers die hem voorgingen, zoals Montaigne, Goethe, Sartre en Stendhal. Waarom reis ik überhaupt? Wie ben ik als ik toerist ben? Is er zoiets als een toeristenblik en hoe bepaalt die wat ik zie?

Volgens Welten wordt het hoog tijd dat we opnieuw leren kijken en ophouden de wereld te zien als een groot ‘resort’.  We moeten ons erbij neerleggen dat reizen een stuk minder avontuurlijk geworden is en proberen onze authenticiteitsdrift in toom te houden; het ware leven is niet elders. Hoe zou de wereld eruit zijn wanneer onze blik niet langer met romantische verwachtingen geladen is? Een gesprek over de filosofie van de toeristische blik.

Ike Kamphof is als filosoof verbonden aan de Universiteit Maastricht. Zij promoveerde in Leuven op Lyotard en het sublieme en publiceerde eerder over kunst en de rol van media en technologie in zorgnetwerken.

Ruud Welten is als filosoof verbonden aan de Universiteit van Tilburg en is lector ethiek bij de hogeschool Saxion in Deventer. Hij publiceerde ook Onder vreemden. De ander in de reisliteratuur (Klement 2014)