de vijfde dichtbundel van Erik Lindner
Exploring the potential of aesthetic experience to transform common experience, an effect we may call political.
Geesteswetenschappen onder vuur
Tenny Frank over Pessoa
Over en met de Syrisch-Palestijnse dichter Ghayath Almadhoun
De nieuwsbrief van Perdu
De bewonderaar bewonderd
Antoinette Sisto
Het lichaam als instrument
Anneke Brassinga, Yannick Dangre, Peter du Gardijn, Erik Lindner en Rens van der Knoop
Filosoof zoekt zin
Tenny Frank over enkele afgeprijsde bundels
Optredens van vier Sloveense dichters
Tenny Frank over enkele afgeprijsde bundels
integrale voordracht van vallende stilte
1e Lees- en Kijkblokavond Roman
Boekpresentatie Uitgeverij Vantilt
Barbaren & Co & De Theatertroep lezen toneelstukken van Judith Herzberg
De nieuwsbrief van Perdu
I.s.m. deBuren, de Vorlesebühne, Houtzaagmolen De Ster en DW B
een avond met dichter Ricardo Domeneck
Tenny Frank over enkele afgeprijsde bundels
Huis-tuin-en-keuken-surrealisme
Tenny Frank over enkele afgeprijsde bundels
De debuutbundel van Saskia Stehouwer
Introducing and investigating forms of time that fold into collective and linear time
In het Poëziecentrum te Gent
Tenny Frank over Gerrit Kouwenaar
nY en Perdu zoeken uitwegen
De nieuwsbrief van Perdu
Tenny Frank over Fred Portegies Zwart
Een avond over poëzie en performance
Tenny Frank over Paul Rodenko
Het engagement van de ironie
Tenny Frank over Pierre H. Dubois
Felix & Sofie over de kruisbestuiving tussen kunst en filosofie
Het internationale literatuurfestival van Amsterdam
De nieuwsbrief van Perdu
Feest van de Verandering
Metamorfose & Feest van de Verandering
De Russische underground
Gevaarlijk gedachtengoed bij Carl Schmitt en Martin Heidegger
Een middagprogramma waarin we met dichters en filosofen het fenomeen ‘politieke lente’ vanuit verschillende perspectieven onderzoeken.
Presentatie met en door zeven auteurs
Nederlandstalig seizoen deel 5
De nieuwsbrief van Perdu
Artist's Book als kunst- en verzamelobject
Thuis van Geert Buelens
Het lichaam als on/ding
Hommage aan Lucebert
New Sincerity, grondleggers en critici
Van Adriaan Koerbagh
Barbaren & co lezen Peter Weiss en William Jan Otten.
Met Frans Kuipers en Sandrine Verstraete
De nieuwsbrief van Perdu
Over poëzie en productie
Over Romantiek
Met Krijn Peter Hesselink en Jeroen van Rooij
Symposium
De nieuwsbrief van Perdu
Postmodernisme in de Sovjet-Unie
Van Frank Vande Veire
Het werk van Fritzi Harmsen van Beek
Kijken, keek, bekeken
Nederlandstalig seizoen deel 4
Perdu Outer Space
25 jaar dichterschap
In het Poëziecentrum te Gent
De nieuwsbrief van Perdu
Nach der mitte folgt ein Schweigen
Van Stefan en Franciszka Themerson
Luisteren als artistieke praktijk
Is Metafysica Dood?
Van Melle Hammer
De bollen zijn heel decoratief aan de vijver
Nederlandstalig seizoen deel 3
Van Thomas Blondeau
Visuele Poëzie van avant-garde tot nu
De nieuwsbrief van Perdu
Van Lieke Marsman
Tenny Frank over Fred Portegies Zwart
Dank voor stank uitgegeven door Facetten in 2008.
Een eerbetoon in woord en klank aan Fred Portegies Zwart.
Gedichten uit Krullen van jezelf, toongezet en uitgevoerd door de Vijf Vliegen.
Gedichten uit de bundel Betrekkingen, voorgelezen door de dichter op de cd.
Etsen en tekeningen van Stijn Seip.
Teksten over de dichter en zijn werkwijze door Aafke Steenhuis en Simon Portegies Zwart.
Gedetailleerd leest u dit op de titelpagina. Deze dichter en copywriter (1933-2003) publiceerde gedichten in tijdschriften als Podium, Bzzlletin, Roodkoper en De tweede Ronde. Op de achterflap staat dat zijn werk door Adriaan Morriën werd geprezen en door Gerrit Komrij uitverkoren. Ook staan daar zijn publicaties in boekvorm, bij welke uitgever en in welk jaar: Oogopslag en eindseconde (1957) en Poëzie als kinderspel? Kinderen gedichten leren lezen (1975) bij De Bezige Bij; Tussenspel op mondharp (1987) en Gegijzelde gedichten (1988) bij Ypse Feeit; Kruiend ijs (1990) bij De Beuk; Betrekkingen (1998) en Krullen van jezelf (2001) bij de Prom.
Julia Barnes, de artistiek leider van Stichting Facetten, schrijft op een van de eerste pagina's over de dichter van de Nieuwendammerdijk dat hij Fred in 2002 voor het eerst gezien heeft. Ik citeer:
'Hij zat voor te lezen in de woonkamer beneden in zijn dijkhuis (...) in Amsterdam-Noord, naast het atelier waar zijn vrouw Stijn Seip haar schilderijen tentoonstelde. Hij deed dat voorlezen heel nuchter. (...) Ik vroeg Fred hoe hij de volgorde van de gedichten in zijn bundel had bepaald, waarop hij antwoordde: "een kort gedicht na een lange.” '
Op de volgende bladzijden schrijft Aafke Steenhuis over de werkwijze van de dichter:
'Hij is steeds blijven dichten. Had altijd papiertjes en boodschappenlijstjes in z'n zak waarop hij invallen noteerde, in dat bijna onleesbare, schuine schrift van hem. Die gedichten werden eindeloos bijgeschaafd. Hij wilde de dingen pregnant en lichtvoetig zeggen.'
En over zijn belangstelling, zegt zij:
'Hij was overal in geïnteresseerd, in kunst, muziek, literatuur. (...) Hij verzamelde dichtbundels, romans, eerste drukken, was gek op het werk van Simon Vesdijk.'
Aan het eind van de bundel staat een stuk van zijn zoon Simon, de sterrenkundige, een wetenschapper die bezeten is van zijn vak, het liefst een kaart zou maken van de melkweg en uitrekenen waar alle planeten in de melkweg zijn. Hij zegt dat de mens heel weinig weet van zichzelf en het universum: hoe is de mens ontstaan, wat is de mens, zijn intelligentie? Hoe zit het universum in elkaar en de microscopische atomaire wereld? Allemaal vragen die Simon Portegies boeien. Verder lezen we dat vader en zoon graag samen filosofeerden over kunst en wetenschap en 'hoe hun beoefenaars streefden naar een bijna onmenselijke volmaaktheid':
'Soms schreven we samen. Fred was niet snel tevreden, en ik begreep niet altijd waarom die zin of juist dat éne woordje niet goed was. Vol onbegrip haakte ik dan af, maar hij ging door, niet te stuiten in het bereiken van de optimale combinaties van woorden en letters. Met als enig doel het schrijven, ongewild daarmee zijn innerlijke gedachtegoed vereeuwigend. Streven naar perfectie doe je niet voor de lol, het is noeste arbeid.'
Bijzonder vind ik deze samenwerking tussen die twee, de letterkundige en de wetenschapper. Voor slechts 8 euro heeft u een prachtige bundel waar veel plezier aan te beleven valt.
Als u deze gedichten leest, dan bent u meteen verkocht:
Pensato
Tussen twee kreten stilte. Nacht
waarin geen maan is opgekomen
Wachten op wat niet wordt verwacht.Zo stil de tijd. Een onderkomen
gebed in stemmen. Omgebracht
wanneer geen klank meer uit wil stromen.Beweging in een toon zo zacht
dat hij niet tot het oor kan komen.
Hij kan nog maar wordenIn memoriam Anton Webern
Zoen
Daar zit in rolstoel, die zo machtig was
en zoveel angst haar broed wist aan te jagen,
die van haar eigendom geen ontrouw kon verdragen
en van mijn drossen naar een ander nooit genas.Wanneer zij het gebit verkeerd-om in wil doen
– ik kijk het met bevroren afkeer aan
en laat haar eerst een keer of wat begaan –
haal 'k van heel diep wat kinderlijk fatsoen.Ik zeg: 'Zal ik het even voor je doen?
Dan spoel ik kwijl en kruimels even vlug
eerst er van af. Geef mij maar. Ben zo terug.'Door wat ze aan mijn kind zei, kwam 'k er achter
dat ze mij anders vond geworden, 'zoveel zachter'.
Ik overwin mijzelf en geef een afscheidszoen.Sterk geslacht
Mijn schoonvader van 95
heeft bonje met zijn broer van 93
over wie donderdag a.s.
het woord zal voren bij de uitvaart
van hun zuster van 96.Ook dicht tegen de honderd aan
zijn de andere vier hem voor gegaan.
Dat maakt de kans gering
dat een volgend verscheiden
opnieuw tot twist zal leiden.
Uniek, ontroerend, geestig: velerlei toonaarden in deze met rood kartonnen band prachtig omgeven bundel.
Tenny Frank