Voordat u in de winkel stapt, zou u eens in de 2 euro en de 3 euro bakken moeten kijken. Daar liggen voor heel weinig geld onze juweeltjes. Dat is het eerste wat ik altijd doe. En succes verzekerd! Wat ik er deze week uit haalde voor 2 euro:

Sevilla mijn liefde!: coplas van Spanje van Dolf Verspoor, in 1981 uitgegeven door Meulenhoff, Amsterdam

Je leest: 'De copla is mondelinge, geïmproviseerde poëzie die in Spanje al sinds de twaalfde eeuw zeer populair is. ( …) De copla is de gepassioneerde rap van de Spaanse poëzie: kort en hevig, soms ernstig - maar altijd recht uit het hart en zonder omwegen op zoek naar het gemoed.' Als u meer wilt weten, dan zult de bundel voor bijna niets moeten meenemen. 'Ik moet je toch eens vragen: / Je doodt door enkel kijken – / waar heb je ze gelaten, / al die lijken?'

Vroege Vogels van Ivo de Wijs en Letty Kosterman, uitgegeven door Thomas Rap, 1987, 1ste druk

De bundel kent geen hoofdstukken maar telt de maanden van het jaar. Sla het open op 'Oktober' en de eerste strofe van het gedicht 'Zielig in de natuur' van Letty Kosterman luidt meteen als een klok: 'Dat is een dove tor met zonder ogen / Zodat hij ook nog eens geen klap kan zien / En naast dat alles weet hij bovendien: / Ik ben aan 't sterven en dat moest niet mogen'. Straks is het november; en je kiest bv. de laatste strofe van 'Mist', een gedicht van Ivo de Wijs: 'Zo wandelden ze samen, hij en zij / Hun entourage was de stille hei / Zo liepen zij, het ideale paar / Op 23 meter langs elkaar / Een liefde door het noodlot uitgewist / Een meisje en een jongen – in de mist'. En de bundel is ook gesigneerd door beide dichters. Charmante cabaretachtige poëzie!

Dance for you, verzen door Michel van der Plas, 's- Gravenhage, 1953

Deze bundel (4de druk uit 1953) was in 1947 verschenen als zijn eerste dichtbundel in de reeks Helikon van uitgeverij A.A.M. Stols. Michel van der Plas (1927-2013) was schrijver, dichter, vertaler en journalist; en ook een belangrijk tekstschrijver voor onder andere Wim Sonneveld, Frans Halsema en Wim Kan. De thematiek van zijn werk komt overeen met die van Godfried Bomans over wie hij ook een biografie heeft geschreven. Van hem zijn vanaf 1948 tot 2002 zo'n twintig bundels verschenen. Dance for you telt 32 gedichten waarin de oorlog een belangrijk thema speelt; deze regels uit gedicht 22 geven dat weer: 'Maar dit vergeet ik nooit: die gouden morgen / toen bommen vielen waar de kindren zongen; / die jongen op het puin, die bleke jongen: / hij zag het vuur het leven tergen, worgen / en had zijn hoofd achter zijn arm verborgen; / “het moet ophouden”, gilde hij; bedwongen, / viel hij, zoals een steen, en stenen sprongen / rondom, als dansend om doods donker orgel.' Zijn gedichten zijn aangrijpend, houden nooit op zeer actueel te zijn.

Dans van een bevroren land van Ibrahim Selman, uitgegeven bij De Geus in 1998

Deze dichter, in 1952 in Iraaks Koerdistan geboren, ontvluchtte zijn land in 1981. Hij schrijft romans en verhalen, toneelstukken, scenario's en hij regisseert films. In dit boekje staan zijn gedichten. Hij is trouwens ook de stadsdichter van Amsterdam Noord. Met zijn bijzondere blik op de wereld dicht hij over Amsterdam Noord en de multiculturele samenleving. Zijn wat gehavende bundel is de moeite van het lezen waard en telt vier hoofdstukken: 'Moederland, 'Vaderland?', 'Bevroren land' en 'Epiloog'. Ieder gedicht is zeer precies gedateerd op de dag dat het geschreven is en vertelt over voor ons onalledaagse dingen zoals in het gedicht 'Opzij': 'Daar in het kamp zijn / soldaten / prikkeldraad / tenten / rotsen / vele vluchtelingen / en enorme stank / Een jonge vrouw / loopt door massa's rotsen / door massa's mensen / langs gewapende soldaten / uit de deken die zij draagt / dansen twee kleine voeten / ze huilt stil en loopt / Ze gaan niet opzij, / de geweren niet / de rotsen niet / de massa niet / en de dood delegeert.' (13 mei 1991). In 'Vaderland?' lees ik 'Internet': 'de wereld wordt steeds kleiner / de bergen, zeeën, oceanen en/ onmetelijke woestijnen sluipen in / de computer, / chips, kaarten en hardware / Het Internet overtreft het licht, / het dringt overal in door / en passeert de charme van / Venus / In mijn dorp komt noch de computer / noch het Internet / in mijn dorp leeft mijn moeder / zonder licht, / elektriciteit / en de radio een zonde / Mijn moeder bewaakt daar het graf van mijn vader / hij zendt mij / via het Internet van de hemel / berichten die ik niet kan ontcijferen / en ik begin me af te vragen of / de computer een code kan vinden / die het contact tussen / de levende doden / en de doden die leven/ hertstelt.' (11 april 1997). En in 'Epiloog', het allerlaatste gedicht getiteld 'Ziel': 'Je kijkt, ziet niets / luistert, hoort niets/ je woorden zijn vervlogen / je zintuigen werken niet / je hoofd is een kleine schoen / waarin je ziel is opgezwollen.' (31 januari 1997) Ironisch, gevoelig, geestig, spottend. Met alle gemoedsbewegingen die het gevolg zijn van zijn gewaarwordingen: zó lees je zijn poëzie.

Welkom in zonnig saigon, Oorlogspoëzie van Vietnam-veteranen, vertaald door Ed Bayens, Harry M. Ekels e.a. met medewerking en onder supervisie van C. Buddingh, uitgegeven bij Contact in 1972, Amsterdam

Deze bundel is de eerste verzameling op dit gebied. De inleiding moet u lezen, al weet je het allemaal, want zó dagelijks: 'De oorlog gaat nog steeds door. Wij waren, en zijn, een deel van het kwaad. En het vuur brandt nog steeds.' De bundel is een verscheidenheid van stemmen, ervaringen en talenten. 'Deze poëzie is een poging de strijd aan te binden met een nachtmerrie, een nationale waanzin. Het is poëzie die zowel met vuur als onder vuur is geschreven.' Één gedicht heb ik voor dit stuk gekozen: 'Dood van Michael Casey': 'Schoolkinderen komen voorbij / Sommigen blijven staan kijken / Sommigen lopen door / Sommige ouderen blijven ook staan / Een zakdoek / Tegen hun neus / Een vrouw / zit op de stoep / Ernaast / Jammert / En beukt de stoep / Met haar vuisten / Het zit vol / vliegen lijkt wel van was / Geen kaak / Darmen puilen / Uit de buik / De penis in de lucht / Dan zal het me niet kunnen schelen maar nu … / Ik wil als ik dood ben er niet / Zo obsceen bij liggen als dit hier.' Echt leuk om te lezen is het niet, maar de illustraties van A. Kobzdeja zijn zeer de moeite waard om te bekijken. En het zegt veel over de wereld van het hier en nu.

Zoute veren van Bärbel Geijsen, in 2007 uitgegeven door De Bezige Bij.

Het dagblad Trouw schreef in 2007 voor de uitgever het volgende over deze dichteres: 'Ineens is ze daar: Bárbel Gijsen. Zonder kouwe drukte en bazuingeschal. En met weerbarstige poëzie. Gedurfd en verrassend.' Helemaal mee eens! Veel is over haar te lezen in Raster (2004) en Meander (2008). Thierry Deleu (1940-2013) – toch niet de eerste de beste – schrijft heel uitgebreid over haar: 'Deze debuutbundel is ongetwijfeld een veelzijdige eersteling, of beter: het is nu al de bevestiging van een groot dichterschap, verrassend nieuw in verwoording en beeld. De wijze waarop Geijsen op een rustige parlandotoon haar lyrische, persoonlijke bespiegelingen presenteert, is nooit eerder gezien.' Ik was meteen erg gecharmeerd van Bärbel Geijsen. Ik wist werkelijk niets van haar: dat zij in 1968 geboren is, Culturele Studies aan de UVA heeft gestudeerd, als freelance journaliste werkt en ooit één gedicht in Raster heeft gepubliceerd en na zeven jaar stilte definitief haar entree in de wereld van de poëzie heeft gemaakt, met deze opmerkelijke bundel. Mijn ogen vielen meteen op 'Blijven steken': 'Golven grijpen tot je enkels / maar een kind in zijn geheel / te snel voor jou. / En wat als de kleintjes zelf / naar het bos gebracht / de weg echt niet meer terug / zoeken. Ze huppelen allang / niet meer, kwijtgeraakt / houd je ze, weergaloos / opgeslookt door voorbedachte / rade. Schuld is blijven / steken in de opperhuid / maar jij verdenkt de tijd.' En op 'Behalve ik': 'Het gaapt me aan, het gat / vol ongeloof. Dit niet voorzien / is het domste wat ik mij gebeuren / liet. Misschien kan ik alsnog / het einde broeden. Hoe ze bedolven / worden longen vol, zand in de raderen. / Ondertussen graven zes handjes braaf / aan de valkuil, een vredig tafereel.' Confrontatie van de dichter met het eigen graf. De lezer gaat erin mee en staart naar deze leegte en ziet ook de mensen eromheen hun rol spelen; en denkt aan zijn eigen toekomst. 'Aan het einde van ons levenspad wacht ons geen verlossende woorden maar slechts een spiegel die ons terugkatapulteert naar het begin', schrijft Jan Pollet in Meander op 23 januari 2008. Zo is dat, denk je dan.

Deze zes bundels zijn dus allemaal in de uitverkoop! Voor, zoals hierboven gezegd, 2 euro. Perdu heeft u onlangs al laten weten dat zij deze zomer enkele honderden mooie dichtbundels aanbiedt uit het antiquariaat voor 2 en 3 euro, zodat ze weer wat ruimte krijgt voor nieuwe bundels. Een greep uit beide bakken: bundels van o.a. Rutger Kopland, M. Vasalis, Bart Chabot, K. Michel, Jacob Groot, Vrouwkje Tuinman, Ida Gerhardt, J.B. Charles, Hans Verhagen, J. Eijkelboom, Bernlef, Tahar Ben Jelloun, Jaroslav Seifert, Hikmet, etc. + bundels uit de Reeks De Windroos en nog veel meer. Maar dat ze zó mooi konden zijn wist u niet, anders had u ze al. De 3 euro bundels komen volgende week aan de beurt.