Poëtisch programma over taal in het Nederlands en Nederlandse Gebarentaal (NGT)
Deuren open: 19:30
Programma start: 20:00
Prijs zaal + livestream: pay as you like
Het begrip ‘hertalen’ wordt hoofdzakelijk gebruikt voor het proces van het toegankelijk maken van een bestaande tekst voor lezers die de gebruikte taal in deze tekst niet gewend zijn of lastig vinden. Hierbij kan worden gedacht aan het omzetten van een bestaande tekst naar een andere taalfase of dialect, en aan een doelgroep afhankelijke vertaling. David Troch schreef een bundel met eennlettergreepgedichten. Gedichten waarin alle woorden uit slechts één lettergreep bestaan. Hij ontdekte dat deze methode Nederlandse poëzie toegankelijk maakte voor jonge lezers en nieuwkomers. Hoe zou een bestaand gedicht veranderen als het wordt omgezet naar een eenlettergreepgedicht?
Een ‘anitaling’ beweegt zich voornamelijk weg van toegankelijkheid of welwillendheid, en bewerkstelligd eerder het tegenovergestelde. Het is een subversieve omzetting van een bestaande tekst naar een tegenoverliggende taal en betekenis die de boventoon voert en de logica naar de achtergrond kan dwingen of een nieuwe creëert. Saskia de Jong gebruikte het woord ‘Antitaling’ voor het gedicht 'Geheimhouding van het gepasseerde'. Ze noemde dit gedicht een antitaling van het 'Futuristisch Manifest'. De eerste zin van het Futuristisch Manifest luidt: ‘Wij willen de liefde voor het gevaar bezingen.’ Saskia de Jong antitaalde deze zin naar: ‘Jullie weigeren te schreeuwen van de hekel’. De tegenoverliggende taal van de bestaande zin maakt de nieuwe zin en is afhankelijk van de overwegingen van de schrijver. Een antitaling kan zich in verschillende niveaus van een tekst manifesteren: woord, zin of alinea, ook kan de sfeer of vorm de pijler zijn van een antitaling.
We hebben drie dichters – Obe Alkema, Pelumi Adejumo en Sam Onclin – uitgenodigd om over dit thema na te denken en uit hun eigen werk of dat van een ander een stuk tekst te hertalen of antitalen. Hierna volgt een gesprek over dit proces en over de (on)toegankelijkheid en verschillende vormen van taal en communicatie. Dit programma wordt volledig vertolkt in Nederlandse gebarentaal door tolken. Een van de dichters dicht in gebarentaal en dit zal vertolkt worden naar gesproken taal. Op deze wijze zal het programma toegankelijk zijn voor doven en slechthorenden. Het programma is tevens online te volgen.
Obe Alkema
Obe Alkema (1993) debuteerde in 2018 met Obelisque, een poëzieglossy in millennial pink. Hij is poëziecriticus bij NRC Handelsblad en publiceert in/op diverse Nederlandse, Vlaamse en internationale tijdschriften/platforms.
Pelumi Adejumo
Pelumi Adejumo (1998) schrijft en zingt. Ze werd in 2020 door NRC geselecteerd als een van de 101 veelbelovende kunstenaars in de Lage Landen. Haar teksten verschenen onder meer in De Revisor, De Gids, Mr. Motley en Hard//hoofd. Soms ik voel mij zombie is haar afstudeerwerk van de studie Creative Writing aan ArtEZ hogeschool van de kunsten en wordt opnieuw uitgebracht door het balanseer.
Sam Onclin
Sam Onclin is spoken-word dichter en maakt deel uit van het dove dichterscollectief Kitchen's Light. Sam heeft na haar opleiding als Mensendieck therapeut gewerkt bij Kentalis en Cordaan als begeleider voor met name slechthorende en dove jongeren. Daarnaast heeft zij gewerkt binnen de reclame- en telecom branche en werkt momenteel bij TallKing Results en TallKing Skills . Voor Sam is gebarentaal haar moedertaal en zij is erg actief geweest als bestuurslid binnen de dovengemeenschap.
Dit programma komt tot stand met ondersteuning van het UWV.